Historia

                   Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Starym Zamościu

 

                                                                        Historia Parafii:
W 1447 r. wieś nabyta przez Tomasza Sariusza z Łaźnina. Aż do r. 1580 nosiła nazwę Zamościa i była dziedziczną wsią Zamoyskich. Parafia istniała już w 1531. r. Była dobrze uposażona m.in. w ziemię (w Wierzbie istniał spory folwark proboszczowski). Do końca w. XVIII parafia należała do diecezji chełmskiej i od początku w. XVII wchodziła w skład dekanatu zamojskiego. W ciągu wieków terytorium parafii uległo uszczupleniu, np. w r. 1937 powstała z niej parafia Wirkowice. Proboszczami bywali tu kanonicy i profesorowie Akademii Zamojskiej.
Przy parafii istniał szpital dla ubogich (jeszcze w XXw. jako dom przytułku dla starców, uposażony w ziemię     i pobierał procent od sumy ulokowanej w banku). Od 1757 r. istniało tu bractwo różańcowe i szkaplerzne. Od dawna – parafianie szczególnym kultem otaczają obraz MB Nieustającej Pomocy, który znajduje się w wielkim ołtarzu kościoła. W ciągu długich lat istnienia parafii były niekiedy okresy bardzo ciężkie. W latach 1551-1591 byli tutaj protestanci na skutek popierania ich przez Stanisława Zamoyskiego (ojciec kanclerza Jana). 1 I 1943 r. żandarmeria podczas akcji pacyfikacyjnej rozstrzelała w Wierzbie 30 osób. W czasie wojny został zamordowany proboszcz, ks. Leon Chróścicki. Stary Zamość podzielił los całej Zamojszczyzny: mieszkańcy zostali wysiedleni.
Kościół został wzniesiony prawdopodobnie w latach trzydziestych w. XVI. W latach 1551-1591 w rękach protestantów. Obecnie istniejący, pw. Wniebowzięcia NMP, został restaurowany od fundamentów w 1592 r. z fundacji kanclerza Jana Zamoyskiego, zniszczony przez pożar w 1813 r., restaurowany m.in. w r. 1844 kosztem ordynacji zamojskiej. W 1902 r. kosztem tejże ordynacji i parafian kościół został gruntownie przebudowany i powiększony (budowa nowego prezbiterium, dwóch obszernych kaplic i dwóch zakrystii, budowniczym był Cieszkowski). Remontowany po II wojnie światowej (w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych), malowany: w 1907 r. (przez Antoniego Borkowskiego z Lublina), w latach pięćdziesiątych, w r. 1966 oczyszczony i pomalowany (przez Przełomców z Lublina), w r. 1981.
Kościół murowany, otynkowany, jednonawowy, renesansowy, przy prezbiterium 2 zakrystie z lożami na piętrze, przy nawie 2 obszerne kaplice, na frontonie wieża z kruchtą w przyziemiu i – mniejsza – nad nawą. Wnętrze jest wyposażone w 5 ołtarzy z drzewa sosnowego (wykonane w 1904 r.). W ołtarzu głównym są obrazy Wniebowzięcia MB i św. Antoniego. Ponadto jest jeszcze jeden nowy obraz – MB Nieustającej Pomocy. W kaplicy prawej stoi ołtarz fundacji Karola Namysłowskiego (dyrektora orkiestry włościańskiej) z obrazami MB Częstochowskiej i MB Krasnobrodzkiej. W kaplicy lewej znajduje się ołtarz z obrazami Świętej Rodziny i św. Mikołaja. W nawie po prawej stronie jest ołtarz z obrazem MB Różańcowej. Po lewej stronie nawy stoi ołtarz z obrazami św. Walentego i MB Ostrobramskiej. Jest jeszcze ołtarz – bez mensy – z obrazem MB Berdyczowskiej (fundacji Karola Namysłowskiego). W nawie stoją ławki wykonane w latach sześćdziesiątych obecnego stulecia. Na chórze muzycznym znajdują się 24-głosowe organy, wykonane około 1911 r., kilkakrotnie remontowane (m.in. w 1967 r.). Na ścianach świątyni wisi szereg obrazów (niektóre z fundacji Karola Namysłowskiego).
Dwa dzwony, zawieszone na wieży kościelnej, zostały wykonane w 1955 r. przez firmę Mojżyszka w Łodzi, poświęcone przez ks. Bogumiła Efnera. Przy kościele stoją 2 figury: jedna w formie słupa (na nim kapliczka i data 1699), zaś druga-z 1873 r. -jest to figura MB Niepokalanie Poczętej.

                                         Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:
1. Kościół filialny, pw. MB Nieustającej Pomocy, w Krasnem, z lat: 1982-1983.
2. Kościół filialny, pw. MB Matki Kościoła, w Tarzymiechach, murowany z r. 1980 (w miejscu dawnej, drewnianej kaplicy z r. 1922).
3. Kaplica w Majdanie Sitanieckim p.w. Miłosierdzia Bożego.
4. Kaplica w Wisłowcu.
5. Kaplica w Domu Pomocy Społecznej w Ruskich Piaskach.
6. Figury przydrożne w: Chomęciskach, z początku w. XIX, Majdanie Sitanieckim (św. Jana Nepomucena), oraz murowana kapliczka przydrożna MB w Wisłowcu, w Krasnem (z r. 1913). Na cmentarzu grzebalnym znajduje się grobowiec rodziny Namysłowskich z pocz. XX w. Z tyłu kościoła parafialnego przy parkanie znajduje się kolumna z 1660 r. (z inskrypcjami oraz zwieńczona krzyżem) – postawiona w tym miejscu na pamiątkę podpisania pokoju z Tukami.

Cmentarz parafialny, założony w XVIII w. – czynny.

O d p u s t: Uroczystość Wniebowzięcia NMP (15 VIII)

Lista księży proboszczów posługujących w parafii Wniebowzięcia NMP w Starym Zamościu:
ks. Stanisław Wojciech ze Skierniewic (Stanisław Adalberti), ks. Grzegorz Stański (1629), ks. Andrzej Kłopacki (1629 – 1632), ks. Jakub Pisarski (1632 – 1636), ks. Jan Jaroszowski (1636 – 1653), ks. Franciszek Kałuski (1653) – 1682), ks. Wojciech Konstanty Bukowski (1682), ks. Walenty Tuszowski (1682), ks. Paweł Antoni Krzeczkiewicz (1682), ks. Jan Borzęcki (1719), ks. Franciszek Stanisław Zagajski (1682 – 1719), ks. Walenty Paczowski (1629), ks. Józef Palski, ks. Michał Duńczewski, ks. Jan Duńczewski (1760), ks. Walenty Tepper (1780), ks. Michał Korytko (1810), ks. Fabian Sędrowski (1828), ks. Tomasz Garlicki, ks. Franciszek Borgiasz Woszczynski (1849 – 1887), ks. Mikołaj Gozdalski (1887 – 1926), ks. Leon Chrościcki (1926 – 1941), ks. Antoni Lamparski (1945 – 1955), ks. Wacław Staniszewski (1955 – 1965), ks. Stanisław Szczepanek (1965 – 1977), ks. Aleksander Siwek (1977 – 1999), ks. Błażej Górski (1999-2011), ks. Mirosław Sawka (2011- )

Lista księży wikariuszy posługujących w parafii Wniebowzięcia NMP w Starym Zamościu (od 1990r.):
Ks. Roman Pasieczny ( 1990 – 1993), Ks. Władysław Dobrowolski (1990 – 1993), Ks. Zdzisław Gnat (1992 – 1993), Ks. Waldemar Nazarczuk (1993 – 1998), Ks. Jan Franczak (1993 – 2009, rezydent 2010 -2012 ), Ks. Jerzy Ochalski – (rezydent 1993 – 1996, Archidiecezja Lubelska) – Tarzymiechy, Ks. Mariusz Kot (1998 – 2000, rezydent  2000 – 2003), Ks. Jarosław Piluś (2000 – 2005), Ks. Krzysztof Portka (2005 – 2007 ), Ks. Leszek Bruśniak ( 2007 – 2008 ), Ks. Andrzej Michalski ( 2007 – 2012), Ks. Krzysztof Augustynek (2007 – 2011), Ks. Piotr Skóra (2011 – 2015 ), ks. Tomasz Turek (2012 – 2015 ), Ks. Marcel Harkot (2012 – 2013 ), ks. Tomasz Kąkol (2013-2017), Ks. Karol Stolarczyk (2015-2018), Ks. Tomasz Żurawel (2017- ), Ks. Artur Wojtowicz (2018 – 2020 ), Ks. Krzysztof Hawro (2020- )

Księża pochowani na miejscowym cmentarzu: ks. Mikołaj Gozdalski, ks. Franciszek Woszczyński, ks. Obszyński,

Szkoły istniejące na terenie parafii: Gimnazjum Publiczne w Starym Zamościu, Szkoła Podstawowa w Wierzbie, Szkoła Podstawowa w Krasnem, Szkoła Podstawowa w Tarzymiechach.

Adres Parafii: Stary Zamość 91, 22-417 Stary Zamość. Tel. 84 616 32 66, www.staryzamosc.zamojskolubaczowska.pl

Liczba mieszkańców: 5741

Do parafi należą miejscowosci: Borowina Starozamojska, Chomęciska Duże, Chomęciska Duże Kol., Chomęciska Małe, Deszkowice Kol., Doły Kol., Krasne, Krasne Kol., Majdan Sitaniecki, Nowa Wieś, Podkrasne Kol., Podstary Zamość, Ruskie Piaski, Stary Zamość, Kol. Stary Zamość, Tarzymiechy I, Tarzymiechy II, Tarzymiechy III, Wierzba, Wisłowiec, Wisłowiec Kol., Zamszany Kol.